середа, 7 жовтня 2015 р.

Dopełniacz

Условные обозначения
Название падежа
Вопрос
Контекст
Функции
Род.п. – Dop
Dopełniacz
kogo? czego?
brakuje...
ü  принадлежность
ü  отрицание
ü  нехватка, отсутствие чего-либо
ü  определения времени
ü  количество (после количественных слов)*
ü  пожелания, потребности, желания
ü  после определeнных глаголов**
ü  после предлогов и предложных сочетаний***
* dużo
mało
kilka
parę
butelka
torebka
**глаголы, которые имеют управление только в родительном падеже.
życzyć
szukać
uczyć (się)
słuchać
zapominać
potrzebować
bać się
***предлоги и предложные сочетания
Bez - без,
blisko - близко,
dla - для,
do -до,
dookoła ≈ dokoła, koło ≈ obok - вокруг,
naprzeciw(ko) - напротив,
niedaleko - недалеко,
od - от,
około - около,
oprocz - кроме,
podczas - во время,
sprzed - от,
u - у,
w czasie - во время,
w ciągu - в течение,
w razie - в случае,
wśrod - среди,
z - из,
z powodu - по причине,
zza -из-за

Родительный падеж существительных и прилагательных

Dopełniacz (rzeczowniki i przymiotniki)

   Категория одушевлeнности/ неодушевлeнности связана со значением существительных и в целом отражает реальное разделение окружающего мира на живое и неживое. Исключения немногочисленны: например, duch-дух, nieboszczyk-покойник, trup-труп – одушевленные существительные; мир растений (флора) отнесён в языке к категории неодушевленных существительных (mam duży, czerwony kwiat). 
 В польском языке категория одушевлeнности/неодушевлeнности охватывает лишь существительные мужского рода и реализуется лишь в единственном числе.
Liczba pojedyncza
Rodzaj
przymiotniki
rzeczowniki


-ego
-a

-a
-инструменты, посуда (talerza, młota)
-измерения, вес, денежные единицы (metra, kilograma)
-овощи, фрукты
-месяцы
-части тела (palca, brzucha)
-название танцев
-большинство игр (tenisa, hokeja)
-промышленные приспособления (tranzystora, traktora, silnika)
-u
-абстрактные существительные (bólu, strachu, śmiechu)
-собирательные и материальные существительные (lasu, piasku, cukru)
-сокращения (LOT-u, ZAIKS-u)
-дни недели


-ej
-y,если основа слова заканчивается на:
-b, -c, -cz, -d, -dz, -f
-h, -ch, -ł, -m, -n, -p,
-r, -s, -sz, -t, -w, -z, -ż
-i,если основа слова заканчивается на:
-g, -k, -l
-твердые согласные и –i*
-мягкие согласные
-j (-j в род.падеже пропадает)**


-ego
-a
* geografia (nie ma) geografii
** Maja-(nie ma) Maji-Mai
Liczba mnoga

przymiotniki
rzeczowniki


-ych
-ów после:
-большинство немягких согласных (zęby-(nie umyłem) zębów)
-мягкие согласные существительных лично-мужских (uczniowie-(ilu masz) uczniów)
-c, -cz, -dz, -j, -l, -rz -sz, -ż (некоторые слова) (pałace-(nie zwiedziłem) pałaców)
-некоторые формы на –anie (wegetarianie-(nie rozumiem) wegetarianów)
-i после:
-мягкие согласные существительных НЕлично-мужских (konie-(ile masz) koni)
-j и –l (nauczyciele-(mam złych) nauczycieli)
-cz, -rz, -sz и –ż (реже после -c и –dz) (grosze - (sześć złotych i pięć) groszy
нулевое окончание после:
-некоторые формы на –anie (krakowianie - (nie znam) krakowian)



нулевое окончание после:
-большинства слов, которые в именительном падеже единственного числа оканчиваются на , которому предшествует согласный звук (мягкий или твердый):
-большинства слов, которые в именительном падеже единственного числа имеют окончание -ni:
-y после:
-при большинстве слов, которые в именительном падеже единственного числа заканчиваются на нетвердый согласный
-i после:
-большинства слов, которые в именительном падеже единственного числа заканчиваются на согласный
-большинства слов, которые в именительном падеже единственного числа имеют окончание -la:
-большинства слов, которые в именительном падеже единственного числа имеют окончание -nia, которому предшествует согласный звук
-большинства слов, которые в именительном падеже единственного числа оканчиваются на , которому предшествует гласный


нулевое окончание после:
большинства слов
-ów окончание после:
слов, которые в именительном падеже единственного числа имеют окончание um
-i, -y после некоторых нерегулярных слов

вівторок, 29 вересня 2015 р.

Mianownik

Название падежа
Вопрос
Контекст
Функции
Mianownik
kto? co?
to jest... / to są
ü  подлежащее в предложении
ü  именная часть сказуемого после to
ü  сравнения (jak)


Именительный падеж существительных 
Mianownik (Rzeczowniki)
Liczba pojedyncza
męski
żeński
nijaki
Существительные мужского рода, как правило, имеют так называемое нулевое окончание (-Ø), то есть
заканчиваются на согласный.
Существительные женского рода обычно заканчиваются на
Существительные среднего рода заканчиваются на –о или на –е (okno, niebo; pole, morze, pytanie). Могут заканчиваться на (imię, niemowlę,
zwierzę).
Существует также группа существительных мужского рода, заканчивающихся
на , напр., (ten artysta, poeta, dentysta, sędzia, pianista, gitarzysta, socjalista)
Эта группа существительных значительно шире, к ней относятся многочисленные обозначения лиц по профессии, занятиям, общественному положению, в том числе существительные с суффиксом -ista
существует достаточно немногочисленная группа существительных на -i, напр., pani, bogini, sprzedawczyni, а также тип существительных женского рода на согласный типа miłość, kość, noc, mysz, brew
Ряд существительных латинского происхождения имеет окончание  -um и тоже относится к среднему роду, напр., muzeum, liceum,
gimnazjum.

Liczba mnoga
rodzaj męski
niemęskoosobowy
rodzaj żeński
rodzaj nijaki
-b -p
-w -f
-d -t
-m -n
-s -z
-ch
-r
-y
-b -p
-w -f
-d -t
-m -n
-s -z
-ch
-r
-y
-o
-e
-um
-a
-c
-cz –dz –rz –sz
-ć -ń-ś-ź
-dź
-j
-l
-e
-c
-cz –dz –rz –sz
-ć -ń-ś-ź
-dź
-j
-l
-e
-mię
-ona
-k
-g
-i
-k
-g
-i
-ęta
męskoosobowy
Слова исключения:
mężczyzna – mężczyźni
brat – bracia
ksiądz - księdża
Слова, обозначающие степень родства и престижные, почетные должности.
-owie
-k
-g(a)
-r
-ec
-cy
-dzy
-rzy
-cy
-t
-sta
-d
-ch
-ci
-ści
-dzi
-si
–cz
–rz
–sz
–ść
–l
-e
goście, złodzieje, kibice 
+ слова на -anin
-e

Именительный падеж прилагательных
Mianownik (Przymiotniki)
Liczba pojedyncza
męski
żeński
nijaki
-y
-i (-k,-g)
-a
-e
-ie (-k,-g)
Liczba mnoga
Во множественном числе прилагательных также важно определить относиться слово к лично-мужской или нелично-мужской (явления, женщины, дети, животные) форме.
niemęskoosobowy
męskoosobowy
-e
-y
-i
В лично-мужской форме присутствует явление альтернации. Cписок чередований.
ki > cy
gi > dzy
ły > li
ry > rzy
ty > ci
dy > dzi
chy > si
szy > si
ży > zi
ny > ni
Прилагательные, оканчивающиеся в единственном числе на -i, -cy, czy, dzy во множественном числе сохраняют эти окончания

четвер, 24 вересня 2015 р.

Ciekawostki o Polsce, może coś wam się przyda!

1. Niepodległość od Niemiec i Austro-Węgier uzyskana 11 listopada 1918.
2. Gęstość zaludnienia wynosi 123 osób/km2.
3. Narodowym sportem jest piłka nożna.
4. Główna religią jest rzymski katolicyzm, 93%.
5. Najdłuższą rzeką jest Wisła, 1 047 km.
6. Średnia długość życia wynosi 78 lat.
7. Ustrój polityczny - demokracja parlamentarna.
8. Polskę zamieszkuje ponad 38 500 000 osób.
9. Najwyższym szczytem są Rysy 2 499 m n.p.m.
10. W Polsce jest 908 miast. 
11. 17 polaków zostało laureatami nagrody Nobla.
12. Aż 90% osób ukończyło minimum szkołę średnią.
13. Maria Curie Skłodowska, jako jedyna osoba uhonorowana została nagrodą Nobla w dwóch różnych dziedzinach nauk.
14. Mikołaj Kopernik jako pierwszy odkrył że ziemia nie jest centrum wszechświata.
15. Jan Heweliusz jako pierwszy opublikował dokładne mapy księżyca.
16. Przystanek Woodstock jest największym otwartym festiwalem w europie.
17. W Polsce jest najwięcej w Europie gospodarstw rolnych.
18. W młodym wieku zawierane są związki małżeńskie.
19. Symbolem narodowym Polski jest orzeł bielik.
20. Nazwa "Polska" pochodzi od nazwy plemienia "Polanie".
21. Najlepsi strongmeni na świecie są polakami.
22. Katolicyzm jest tak popularny, że w w kraju tym jest katolicki kanał telewizyjny i radiowy.
23. Tradycyjną potrawą jest bigos.
25. Najwybitniejszym Polakiem był Papież Jan Paweł II.
26. We wsi Piątek, 33 km od Łodzi znajduje się dokładny środek Polski.
27. Najstarszym drzewem w Polsce i prawdopodobnie w Europie jest cis w Henrykowie Lubańskim mający około 1500 lat.
28. W miejscowości Tychowo znajduje się największy w Polsce kamień ważący około 200 ton i mający 44 metry średnicy.
29. Góry Świętokrzyskie są najstarszymi górami w Europie.
30. Pustynie Błędowska jest jedyną naturalną pustynią w Europie.
31. Jako pierwsza nacja na świecie, opracowali sposób na picie denaturatu, płynu borygo, kwasu siarkowego i wody kolońskiej.
32. Polska kupuje piasek oraz żwir w Republice Południowej Afryki.
33. Polacy chorzy na raka krtani wymyślili sposób palenia papierosów przez rurkę w tchawicy.
34. We Wrocławiu do 1998 roku działała nielegalna produkcja banknotów 100 $. Amerykańscy eksperci po ich analizie uznali że są lepiej zrobione niż oryginalne.
35. Tomasz S. jadąc samochodem spowodował wypadek. Po przebadaniu wynik miał 14,8 promila alkoholu w organizmie ( 3,5 promila to dawka śmiertelna).
36. Polacy są specjalistami w nielegalnym demontażu szyn kolejowych oraz sieci trakcyjnej pod napięciem. Jak pokazały wydarzenia kilku ostatnich lat, demontaż nawet kilkuset metrów w ciągu kilku godzin w nocy nie okazuje się być dla nich problemem. Przed nami są tylko Rosjanie którzy w przeciągu jednej nocy potrafią rozkraść 300 tonowy most ze stali.
Dodał: mess
37. Do budowy Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie użyto około 35 milionów cegieł.
38. Według zagranicznych serwisów typowo polską przypadłością jest picie piwa z sokiem i przez słomkę, a jesienią i zimą piwa grzanego - z goździkami i cynamonem. 
39. Od 1600 do 1945 roku Polska była okupowana bądź w jakiś inny sposób walczyła o wolność skromne... 43 razy. Bez względu na to, co faktycznie i w jaki sposób policzono, jest to niemała liczba, dobrze obrazująca polskie dzieje. 
40. Miasto Tarnów to polski biegun ciepła.
41. Najkrótszą żeglowną rzeką w Polsce jest Klonownica, płynąca w okolicach Augustowa. Liczy niecałe 800 m długości. Klonowica wraz z jeziorami i Kanałem Augustowskim tworzy doskonałe szlaki wodne wykorzystywane przez żeglarzy, kajakarzy i wędkarzy.
42. Miniusia, bo takie nosi imię najstarszy psiak żyjący na terenie Polski liczy sobie 28 lat. Suczka urodziła się 16 stycznia 1985 roku. Cieszy się całkiem niezła kondycją, jak na swój wiek. Węch i sluch ma nadal bardzo dobry, jedynie lekko niedowidzi. Mieszka wraz ze swoją właścicielką w Poznaniu.
43. Polska zajmuje 18 miejsce w rankingu najpotężniejszych armii na świecie.
44. Jest w niej 120 000 zawodowych żołnierzy i 510 000 rezerwistów.
45. Polska ma 1 000 czołgów, 3 100 wozów opancerzonych, 470 samolotów odrzutowych i 260 helikopterów.
46. Flota morska składa się z ponad 83 okrętów.
47. Na armię rocznie wydaje się ponad 9 miliardów dolarów.